Psychologiczny portret agresora
Cały czas słyszy się o agresji wśród dzieci w szkołach, na podwórkach. Dorośli mają często problem z rozwiązaniem problemu i pomocy ofiarom przemocy rówieśniczej. Warto zwrócić uwagę, które z dzieci mogą być potencjalnymi agresorami, a które ofiarami aktów przemocy. Przedstawiamy poniżej portrety psychologiczne agresora oraz ofiary.
Psychologiczny portret agresora:
- Jest to najczęściej dziecko aktywne i energiczne, chce zapanować nad otoczeniem i podporządkować sobie innych.
- Pochodzi z rodziny problemowej (alkoholizm, przemoc, przestępstwa, rozwody, bieda itp.), w której rodzice stosują podwójne wzorce zachowań (co innego mówią, a co innego robią). Te czynniki mogą wywołać w dziecku wrogość w stosunku do otoczenia.
- Agresor czerpie różne korzyści ze swoich zachowań, najczęściej materialne i psychiczne. Jego ofiara musi mu dostarczać różnych rzeczy np. papierosów, czy czegoś innego, czego potrzebuje.
- Wśród najbliższych znajomych cieszy się swoistym prestiżem.
- Ma niską samokontrolę, jest impulsywny, łatwo wpada w gniew.
- Gdy przeżywa strach lub stres wykazuje tendencję do agresji.
- Ma stałe, utrwalone wzorce do stosowania przemocy.
- Trudno jest mu stosować się do ogólnie przyjętych zasad.
- Przyjmuje postawy wrogie, generalnie jest nastawiony na "nie".
- Jest zadowoleny z własnych zachowań, nie odczuwa wstydu i winy.
- Świetnie umie udawać.
- Wcześnie prezentuje antyspołeczne wzorce zachowań (kradnie, pije alkohol, bierze narkotyki, niszczy mienie społeczne).
Psychologiczny portret ofiary:
-
Zazwyczaj jest to dziecko wrażliwe, ostrożne, z niską samooceną, mało pewne siebie.
-
Jest załamany i nieszczęśliwy, ponieważ jest przezywany, poniżany, wyśmiewany, ośmieszany i zmuszany do posłuszeństwa przez agresora. Wstydzi się roli ofiary i najczęściej nie jest akceptowany przez innych.
-
W desperacki sposób usiłuje zdobyć akceptację agresora (np. kradnie dla niego).
-
Sam może zacząć używać przemocy w stosunku do słabszych.
-
Nie jest zdolny do wyrażania swoich uczuć i dobrej komunikacji z otoczeniem z powodu strachu i zamknięcia w sobie.
-
Jest przeraźliwie samotny.
-
Cechuje go irytacja i nagłe wybuchy, ma nieoczekiwane zmiany nastroju.
-
Ma kłopoty z wypowiadaniem się.
-
Traci zainteresowanie nauką i ma z nią kłopoty.
-
Nagle nie lubi szkoły i zaczyna unikać chodzenia do niej.
-
Spóźnia się do szkoły, w szkole trzyma się blisko nauczycieli lub innych dorosłych.
-
Z trudnością zabiera głos w klasie, jest niespokojy i niepewny siebie.
-
Uskarża się na bóle głowy i brzucha (zwłaszcza rano), nie ma apetytu.
-
Ma podarte ubrania, zniszczone rzeczy osobiste, siniaki i rany na ciele, zadrapania i ślady których nie można wyjaśnić, a to oznacza, że powstały w wyniku fizycznych napaści na niego.
Małgorzata Niedzieska - psycholog
Przeczytaj także:
